کـار مــده نفـس تـبـه‌کــار را (پروین اعتصامی)

کـار مــده نفـس تـبـه‌کــار را در صف گل جا مده این خار را

کشته نکـو دار که مـوش هـوی خورده بسی خوشه و خـروار را

چرخ و زمین بنده‌ی تدبیـر تست بنـده مـشـو درهـم و دینـار را

همـسر پـرهیـز نـگـردد طـمـع بـا هـنـر انـبـاز مکـن عـار را

ای که شـدی تـاجـر بازار وقت بنـگـر و بـشنـاس خـریـدار را

چرخ بدانست که کار تو چیست دید چـو در دسـت تـو افزار را

بـار وبـال است تـن بـی‌تمـیز روح چـرا می‌کشـد این بـار را

کـم دهـدت گـیـتی بسـیاردان به که بسنجـی کـم و بسیـار را

تـا نـزنـد راهــروی را بـپـای بـه کـه بکـوبنـد سـر مـار را

خیره نوشت آنچه نوشت اهرمن پاره کن این دفتـر و طـومار را

هیچ خـردمند نپـرسـد ز مست مـصـلحـت مـردم هـشیـار را

روح گـرفتار و بفکــر فــرار فکـر همـیـن است گـرفتـار را

آیـنـه‌ی تسـت دل تـابـنــاک بسـتر از ایـن آیـنـه زنـگـار را

دزد بر این خانه از آنرو گذشت تـا بـشـنـاسـد در و دیـوار را

چرخ یکی دفتر کردارهـاسـت پیشـه مکـن بیـهـده کـردار را

دست هنـر چید، نه دست هوس میـوه‌ی ایـن شاخ نگـونسار را

رو گهری جوی که وقت فروش خـیـره کـنـد مـردم بـازار را

در همه جا راه تو هموار نیست مسـت مپـوی این ره هموار را

روزی گـذشت پادشهــی از گذرگهــی فریاد شوق بر سر هر کوی و بام خاست

پرسیــد زان میانـه یکـی کودکی یتیــم کاین تابناک چیست که بر تاج پادشاست

آن یک جواب داد چه دانیم ما که چیست پیداسـت آنقـدر که متاعـی گرانبهاسـت

نزدیک رفـت پیرزنــی کوژپشت و گفـت این اشک دیده‌ی من و خـون دل شماست

ما را به رخت و چوب شبانی فریفته است این گرگ سالهاست که با گلـه آشناسـت

آن پارسا که ده خرد و ملک، رهزن اسـت آن پادشا که مال ز رعیت خورد گداسـت

بـر قطـره‌ی سرشـک یتیمان نظاره کــن تا بنگری که روشنـی گوهـر از کجاسـت

پروین، به کجروان سخن از راستی چه سود کو آنچنان کسی که نرنجد ز حرف راست